Victoria government logo

Aisea e tatau ai ona tele le gaioi a tamaiti (Why kids need to get their move on) - Gagana Samoa (Samoan)

E tatau i tamaiti ma tupulaga talavou ona tele le gaioi ina ia atia’e foliga maloloina. Faitau e tusa ma le tele o gaioiga e tatau ona faia e tamaiti ma tupulaga talavou i aso taitasi, ma le aogā e aumai ai.

Aisea e tatau ai ona tele le gaioi a tamaiti

E fautuaina tamaiti ua 5-12 le matutua ma tupulaga talavou ua 13-17 le matutua e fai le tai 60 minute o faamalositino i aso taitasi. Ina ia fesoasoani ia faigofie ona fai, matou te fautuaina e vaevae i le 4 vaega, ta’i 15 minute i le vaega i aso taitasi.

O le faamalositino e so’o se mea e gaioi ai lou tino, e vave ai lau manava ma faateleina ai le tātā o lou fatu. O faamalositino e maua ai le fiafia ma soifua maloloina o tamaiti, ma fesoasoani ia tei latou e atia’e ma ola maloloina i le olaga atoa.

E tele aogā o le gaioi i aso uma, e aofia ai:

  • fa’aleleia vaega uma o le soifua maloloina
  • faasili malosi
  • fa’aitiitia le lamatiaga o le ola le manuia, fa’ama’i ma faateteleina le mamafa
  • malosi lelei le toto, ga’o ma le maualuga o le suka i le toto
  • fiafia ma uō ma aiga
  • faaitiitia amioga faasaga i agafesoota’i
  • malosi le soosoo tau’au ma tomai i galuega faivaega
  • lelei atu le taua faaletagata lava ia ma le mautinoa
  • fa’aitiitia le popole ma le atuatuvale
  • sagatonu le mafaufau
  • ola ma tuputupu a’e manuia
  • maso ma ponaivi malolosi
  • fa’alelei atili le malosi, maopoopo itutino ma gaioiga

4 vaega ta’i 15 minute i le vaega i aso taitasi

Matou te fautuaina faamalositino ia fai fa’afa i le aso mo le 15-minute.

O nei gaioiga e mafai ona aofia ai mea nei:

  • savali pe ti’eti’e i le a’oga poo le faataamilo i lou pitonuu.
  • fa’asavali le maile
  • alu i le paka ma uō
  • lakapi
  • ta’avale laupapa
  • ta’alo i tuafale
  • tenisi
  • ‘a’au
  • siva
  • tamo’e poo tamo’emo’e
  • pasiketipolo
  • a’e
  • yoga
  • si’isi’i mea mamafa
  • netipolo

Reviewed 07 December 2022

Education

Was this page helpful?