Tën yee kinder luuï thïn (How kinder works) - Thuɔŋjäŋ (Dinka)

Piŋ wɛ̈t ë kinder de run kaa - diäk ku dac/lac jɔ̈k ë kindergarten.

Kä cïke luel cïï gätpiny

Kinder, kë ye cɔl 'Kindergarten' ëyɛ wälë 'dac/lac gɔ̈t de meth kë kor', ee biäk thiekic apɛi tënë latueŋ ku piööc ë mɛnhdu. Gɛ̈të mɛnhdu piny në ajuɛɛr/aguiɛɛr ë Kinder ic në run kee/kaa rou iic alëu bë kony bë tëttëëtkɛn cɔkë cil/latueŋ kubïk luui apiɛth në pïrdɛnic ku thukulic.

Thää ke kindergarten:

Ajuɛɛr ke Run kee/kaa Diäk ë Kinder aaye këde kaamë thää kee/kaa 5 ku thää kee 15 në läät tökic ku ajuɛɛr ke Run kee/kaa Ŋuan ë Kinder aaye këde thää kee/kaa 15.

Nëtïjaa cïke gam:

Mïth ee lɔ në ajuɛɛr/aguiɛɛr ë kinder ic aaye jɔk në lɔtueŋ tëttëët cït yïk të yennë kueen thïn ku ŋïny de nambaa ku uruup, të cït të yennë anuɛn luɔi thïn. Mɛnhdu abë labïnhë piöu looi ku lɛ̈ɛ̈u nhom në kinder ic ku piööc tëttëët ë ciɛɛŋ ku alajiɛth. Keek aabë liääp kenë kɔc ku loikï mäth yam.

Yäp aye nyuɔɔth lɔn aadëk në run kee/kaa 16 ic, mïth thukuul wɛ̈n cë lɔ në ajuɛɛrë kinder de run kee/kaa rou wälë run kee/kaa 3 kë ke këc guɔ jɔk ke thukul aanɔŋ këdïït yekkï yök në Dïŋgïlïth ku maths ic kë ke wär kɔc këc lɔ.

Të yee amëdhiëëth ku dupiööc ke kinder luui thïn atök:

Kinder ee luui apiɛth kë ye mɛ̈tmɛ̈t në kaam amëdhiëëth/dumuuk, anïn ku dupiööc. Ke yï yee amëdhiëth/dumuk, yïn ee biäk thiekic apɛi de latueŋ de mɛnhdu. Yïn aayee keek piɔ̈ɔ̈c yic tënɔŋ lueth, thuɔŋdu, ciɛɛŋ ku kä lajik cïtmanë piath ku athɛɛk. Dupiööc aabë jamkenë yïn në baŋde ke loi rot në kinder yic ku kuɛr bïnë/bennë mɛnhdu kuɔny kubë dhiac kë piɔ̈c baai. Keek aayekï wïc bïk kä nhiɛɛr mɛnhdu ŋic ku të ye kek e nhiaar bïk piöc thïn.

Yïn lëu ba dupiöny de kinder du thiëëc kubë agamlöŋ juiir/guir në kaam ë gɛ̈r thok ic. Kënë alëu kubë yaa tën tïŋ kɔc ke gup thïn wälë në tëlëpunic wälë bïdïyo ic. Aciën wëu yeke wïc tënë amëdhiëëth kubïk ë lon kënë yaa yök.

Yeŋö ee rot looi kinder:

Dupiööc aa mïth dɛɛt/wɛi piöth kubïk piöc në pol. Loilooi alëu bïk iic naŋ thuur, kët, yith/rök, wëc/puɔ̈r ku kat/thuöny ɣöötiic aɣer, pol në tɔɔi (toys) ku kuɛ̈n athöör. Pol ee mïth dɛɛt piöth kubïk thööŋë käŋ kɔ̈ɔ̈th yaa looi ku yekï käŋ kuckï ke looi/yök, kë ke mɛ̈t kenë kɔc kɔ̈k në rɔ̈ɔ̈m ku yekï kaamdɛn jam tiit të jɛm kɔc kɔ̈k. Mïth aabë piöc në biäkde röl, wël ku thok, anɔŋ yïk të yennë jam ku det Dïŋgïlïth thïn.

Kinders aayee bakde ciɛŋë wuötkuan kuötiic:

Ajuɛɛr ke kinder aayee amëdhiëëth jɛ̈l në ɣän wääciic loor kubïk yaa baŋde wuönden. Keek aaye ɣän wɛ̈n lëu bïï amëdhiëëth yök/rɔ̈m thïn ku rɔmkï akökööl ku piɔ̈ckï tënë ŋɛk ku ŋɛk.

Dupiööc aa wïc bïk mɛnhdu ŋic ku ciɛɛŋdɛn. Kënë ee keek kuɔny bïk ajuɛɛr wɛ̈n piɛth tënë mïth looi/juiir, anɔŋ yïk loilooi thääny thook kenë kööl ke nyothë ciɛɛŋ ku yai loikï miɛtë piöu de juëc Victoria.

Dupiööc aaye raan ëbɛ̈n mat në loilooi iic, kë yeen mïth cie jam në Dïŋgïlith anɔŋ purthaa töök/thöŋ ke pol ku piɔ̈ckï cëmanë kɔ̈k. Ajuɛɛr kɔ̈k ke kinder aa nɔŋ dupiööc ë thook/thuɔk kee rou wɛ̈n ë mïth kuc wälë ŋickï Dïŋgïlïnh kor kuɔny. Mïth aayeke piɔ̈ɔ̈c bïk aa lɔtueŋ kenë ku bïk kɔc kɔ̈k yaa gam ku yekï wuööc de ciɛɛŋ theek.

Nuɔu ajuɛɛr ke kindergarten

Mïth aalëu bïk yaa lɔ ajuɛɛr/aguiɛɛr Run kee/kaa Diäk ë Kinder alɔŋde muöök bäric (kë yee cɔl childcare ëyɛ) wälë luɔide standalone (luɔi kɔ̈ɔ̈cë ŋɛk ërot (kë yee cɔl sessional)) kinder. Kek ë loilooi käkä aa ye ajuɛɛr/aguiɛɛr ë Run kee/kaa Ŋuan gam ëyɛ.

Tëde muöök bäric aköl alëu bë kööl de gɔ̈t ku muöök ëbɛ̈n gam, anɔŋ yïk ajuɛɛr/aguiɛɛr ë kinder. Ajuɛɛr/aguiɛɛr ŋɔ̈ɔ̈r dupiöny de kinder alëu bïï mät thää ke gɔ̈t ku muöök juɛkë thïn.

Në standalone (luɔi kɔ̈ɔ̈cë ŋɛk ërot), ajuɛɛr/aguiɛɛr ë kinder abë luui abɛc/apath në nïn kɔ̈k iic ku në thää cïke rok iic. Luɔɔide kɔ̈ɔ̈cë ŋɛk ërot ee cool ke luï në läät kee 40 në ruönic në dhamɛn ë thukul ic ku lööm ajuiaatha nee dhamɛn töŋ cït dhamaan kë thukuul. Kekë nïnkä ku thää kä aayeke ruk në luɔi kinder.

Updated