ဘၣ်ဃးဒီးနကတီၤဆိကၠိအတၢ်ပီးတၢ်လီ
လၢဖိဒံဖိသၣ်အဂီၢ်, တၢ်လိၣ်ကွဲဒီးတၢ်မၤလိန့ၣ်လဲၤဃုၥ်အသးသတြဲၤသတြဲၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လိၥ်ခိၣ်လိၥ်ကွဲန့ၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးဖိသၣ်တဖၣ်ထံၣ်န့ၢ်၀ဲဒီးမၤလိဘၣ်ဃးအ၀ဲသ့ၣ်အကစၢ်အဂ့ၢ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မိၢ်ပၢ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်မ့ၢ်တၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢတၢ်လဲၤကျဲအ၀ဲန့ၣ်အပူၤလီၤ တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢနဖိအကတီၤဆိကၠိအတၢ်ပီးတၢ်လီအပူၤန့ၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်သိးတၢ်ကနီၤလီၤဘၣ်အီၤဒီးသးဖှံဒ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိအသိးလီၤ.
ဖဲကတီၤဆိကၠိန့ၣ်, ဘံးထိရံယါတၢ်မၤလိနံၣ်အဆိဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်အတကွီၢ် (Victorian Early Years Learning and Development Framework )(VEYLDF) န့ၣ်တၢ်သူအီၤလၢကဒုးကဲထီၣ်တၢ်မၤလိအသီတၢ်လဲၤခီဖျိလၢအဆီၣ်ထွဲနဖိဒ်သိးကဒိၣ်ထီၣ်ဒီးဂုၥ်လဲၤဆူညါဆူတၢ်မၤလိယဲၢ်မံၤဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်အတၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢလီၢ်ခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၥ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးလီၢ်ခံကတၢၢ်ယဲၢ်မံၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ-
- တၢ်အက့ၢ်ပနီၣ်
- ပှၤတ၀ၢ
- တၢ်အိၣ်မုၥ်အိၣ်ပၢၤ
- တၢ်မၤလိမၤဒိး
- တၢ်ဆဲးကျိး
တၢ်တဲပူတၢ်နၢၣ်တဖၣ်
တၢ်တဲပူန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်အကျါတခါဒ်သိးဖိဒံဖိသၣ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်အတၢ်သ့ၣ်ညါပလၢၢ်ဘၣ်ဃးကိးနံၤဒဲးအတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဆီၣ်ထွဲ၀ဲလံၥ်လဲၢ်တၢ်ကွဲးအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်ဒီးမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢကနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃးကဘၣ်ဆဲးကျိးလိၥ်အသးဒီးပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤဒ်လဲၣ်အဂီၢ်လီၤ.
နမၤစၢၤနဖိဒ်သိးကမၤလိတၢ်ကတိၤဖျၢၣ်အသီတဖၣ်ဃုၥ်ဒီးတၢ်အနၢၣ်တဖၣ်လၢအဲကလံၥ်ကျိၥ်မ့တမ့ၢ်ကျိၥ်အဂၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.
- ဟံးတၢ်ဆၢကတီၢ်တဂၤတဘျီ, ကိးန့ၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်အမံၤအသၣ်
- တ့ကဲထီၣ်တၢ်ဃုၥ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်
- တဲပူတဖၣ်
- သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်
တၢ်ကွဲးဘိအလွဲၢ် ဒီးဒွဲလၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တၢ်ကွဲးဘ့ၣ်ဘၣ်
တၢ်ခဲၣ်တၢ်ဒီးစၢၢ်ဘိအလွဲၢ်တဖၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်၀ဲကျဲအါဘိလၢကမၤလိန့ၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤ
- မၤဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်စုအတၢ်မၤဟူးမၤဂဲၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒ်တၢ်ဖီၣ်တံၢ်စၢၢ်ဘိအသိး
- စု-မဲၥ်ချံတၢ်မၤဃုၥ်သကိး
- မၤလိဘၣ်ဃးတၢ်အလွဲၢ်ဒီးတၢ်အက့ၢ်အဂီၤ
- ပၥ်ဖျါထီၣ်တၢ်တ့ကဲထီၣ်တၢ်ဃုၥ်ဒီးစးခိဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
အကါဒိၣ်ကတၢၢ်တခီ, နဖိကမၤလိဘၣ်တၢ်ဒ်သိးကပၥ်ဖျါထီၣ်အကစၢ်အသးပူၤပူၤဖျဲးဖျဲးဒီးလၢတၢ်နၥ်လီၤအသးအပူၤလီၤ. ဖိသၣ်တနီၤကမၤ၀ဲတၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢတနသ့ၣ်ညါအီၤဘၣ်အိၣ်၀ဲဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အဘၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်န့ဆၢၣ်အကျိၤအကျဲဘၣ်ဃးတၢ်မၤလိမၤဒိးလၢကခဲၣ်တၢ်ဂီၤအဂီၢ်လီၤ.
- သူဒွဲလၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်သ့ၣ်ဘၣ်လၢကဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဆိမိၣ်အဂီၢ်
- ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢကခဲၣ်တၢ်ဂီၤအတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်အဂီၢ်
- ကတိၤတၢ်ဖဲနခဲၣ်တၢ်ဂီၤအခါ
- ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အလွဲၢ်တဖၣ်ဒီးတၢ်အက့ၢ်အဂီၤတဖၣ်အမံၤအသၣ်
တၢ်အချံတဖၣ်
တၢ်သူၣ်လီၤတၢ်ချံတၢ်သၣ်ဃုၥ်ဒီးဖိသၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်, စဲအ့ၣ်အဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်မၤလိတၢ်လဲၤခီဖျိလၢပျဲအ၀ဲသ့ၣ်ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်န့ဆၢၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအတၢ်မၤလီၤလးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကမၤလိဘၣ်န့ဆၢၣ်အဂ့ၢ်, သူၣ်ထီၣ်ကျိၥ်ဒီးမၤလိ၀ဲလၢကလူၤပိၥ်ထွဲတၢ်နဲၣ်လီၤညီညီတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကမၤလိဘၣ်ဒ်သိးကဘၣ်တၢ်လူၤဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်လၢ်ဆၢကတီၢ်တတီၤအပူၤဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ကတိၤဘၣ်ဃးတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒီးပၥ်ဖျါထီၣ်အဒ့အတြၢ်အမံၤအသၣ်တဖၣ်
- သူၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်တပူၤဃီ
- ကွၢ်ဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ကိးဂီၤဒဲး
- ပၥ်ဖျါတၤသူတၤသၣ်ဒီးတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်လၢကျးပူၤအမံၤအသၣ်
ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢတၢ်တ့အီၤလၢလုၣ်တဖၣ်
ဖိသၣ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဖဲဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ်စးထီၣ်ပၢၤဘၣ်၀ဲအထူၣ်ပျၢ်ဆံးဖိလၢအစု၊စုနၢ, ခီၣ်ဒီးခီၣ်နၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲထူၣ်ပျၢ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤခီဖျိစုဒီးစုနၢတဖၣ်မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢဖိသၣ်တဖၣ်အတၢ်ကွၢ်ထွဲလီၤအကစၢ်အသးဒီးလၢခံလၢ်လၥ်လၢအတၢ်ကွဲးလံၥ်ကွဲးလဲၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. နဖိမၤဂ့ၤထီၣ်စုအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်ခီဖျိသူ၀ဲတၢ်လိၣ်ကွဲဒီးကပံၥ်, တၢ်ခဲၣ်တၢ်အလွဲၢ်မ့တမ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢတၢ်တ့အီၤလၢလုၥ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤမ့ၢ်၀ဲကျဲတနီၤလၢနကကၠီးလိနသးလၢစုအတၢ်ဟူတၢ်ဂဲၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
- တုၢ်လုၣ်အဘိတဖၣ်ဆူတၢ်အပူၤအိၣ်၀ဲလၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအလိၤ
- အိးထီၣ်ဒီးကးတံၥ်ကတီၤဆိကၠိအတၢ်ပီးတၢ်လီ
- ကၠီးလိသးလၢကအိးထီၣ်စံး(ဘ)မ့တမ့ၢ်ဆ့နုၢ်ချံအဂီၢ်
- ထိၣ်တလ့ၣ်ကပံၥ်ဃုၥ်ဒီးစုဒီးစုနၢတဖၣ်
တၢ်လိၣ်ကွဲကပံၥ်
ဖဲနဖိမ့ၢ်သူ၀ဲကပံၥ်လၢကတ့ကဲထီၣ်တၢ်အဂီၢ်, အ၀ဲသ့ၣ်မၤဘၣ်၀ဲတၢ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်အကလုၥ်ကလုၥ်-
- မၤဂ့ၤထီၣ်စုအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်
- သူ၀ဲအတၢ်သ့ၣ်ညါလၢကလူၤဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်အဂီၢ်
- သူ၀ဲအတၢ်ထံၣ်တမှံန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တ့ကဲထီၣ်တၢ်ခီဖျိကပံၥ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢတၢ်မၤလိအကျါတခါလၢနဖိအဂီၢ်လီၤ.
- တလ့ၣ်ဘီၤလိတဖျၢၣ်, မၤပိၢ်ဖးအီၤ, တိၢ်အီၤ, ဘံးအီၤ
- ကတိၤဘၣ်ဃးအဂ့ၢ်
- ပၥ်ဖှိၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤအဂၤတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် နီၣ်က့မ့တမ့ၢ်ထိၣ်ဆူၣ်မ့တမ့ၢ်ချိၣ်ကုတဖၣ်
- တ့ကဲထီၣ်တၢ်အက့ၢ်အဂီၤဃုၥ်ဒီးတၢ်လၢနထံၣ်တဖၣ်
ဖိသၣ်အလံၥ်တဖၣ်
တၢ်ဖးလံၣ်လဲၢ်တပူၤဃီန့ၣ်မ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢကစၢဃၥ်ဒီးသူတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိအသိးလီၤ. မ့ၢ်ကျဲအကါဒိၣ်ကတၢၢ်တဘိလၢကဆီၣ်ထွဲလံၥ်လဲၢ်တၢ်ကွဲးအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤသကိးတၢ်တဲပူအဆၢကတီၢ်ဃုၥ်ဒီးနဖိန့ၣ်ကမၤဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ထံၣ်တမှံတၢ်ကတိၤဖျၢၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ဃုထၢသကိးလံၥ်တပူၤဃီ
- ဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအမုၥ်တလိၣ်လၢကဆ့ၣ်နီၤဒီးဖးလံၥ်အဂီၢ်
- ပျဲအ၀ဲသ့ၣ်အိးထီၣ်nလံၥ်ကဘျံး
- သူတၢ်ကလုၢ်လၢအလီၤဆီဘၣ်ဃးပှၤဂဲၤဒိလၢလံၥ်ပူၤတဖၣ်အဂ့ၢ်, ကတိၤဘၣ်ဃးတၢ်ဂီၤတဖၣ်အဂ့ၢ်
ပှၤလၢအတ့ကဲထီၣ်တၢ်သး၀ံၣ်တဖၣ်
တၢ်သး၀ံၣ်န့ၣ်အိၣ်ဒီးအဘျုးအါမံၤလၢဖိသၣ်အတၢ်မၤလိမၤဒိးဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တ့ကဲထီၣ်တၢ်သး၀ံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ကျဲလၢအသးဖှံတဘိလၢနဖိကမၤလိဘၣ်လံၥ်ဖျၢၣ်အသီတဖၣ်, သး၀ံၣ်ဃုၥ်တၢ်တပူၤဃီဃုၥ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီးက တူၢ်ဘၣ်မုၥ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်အကစၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဂဲၤကလံၣ် သး၀ံၣ်တၢ်, ဟူး၀း, ဖုထီၣ်ဖုလီၤဒီးဘံးလီၤ စှၢၢ်စှံးတဖၣ်မ့ၢ်တၢ်သးဖှံအကျါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအံၤမ့ၢ်တၢ်ဆိမိၣ်တနီၤလၢကသးဖှံ၀ဲလၢတၢ်သူၣ်၀ံၣ်သးဆၢဃုၥ်ဒီးနဖိ-
- ဂဲၤကလံၣ်ဒီးမၤဟူးသး ဃုၥ်ဒီးနတၢ်သး၀ံၣ်လၢနအဲၣ်တဖျၢၣ်
- ဂံၢ်ဒွးထီၣ်တၢ်သး၀ံၣ် အယုၢ်သီၣ် လၢကသိၣ်လိနီၣ်ဂံၢ်တဖၣ်
- ကၠီးလိသး တၢ်သး၀ံၣ်အသီၣ်ထီၣ်သီၣ်လီၤတဖၣ်
- သူစၢၢ်စှံး ဒ်သိး ကဂံၢ်ဒွးတၢ်ကတိၤသီၣ် အဖျၢၣ်တဖၣ်
တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတၢ်ပီးတၢ်လီအဒၢ
တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတၢ်ပီးတၢ်လီအဒၢန့ၣ်အါန့ၢ်ဒံးတၢ်အဒၢတခါလၢတၢ်ကစိၥ်၀ဲလံၥ်ဒီးတၢ်လိၣ်ကွဲတဖၣ်ဒံးန့ၣ်လီၤ-တၢ်သူအီၤဒ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲ တၢ်မၤလိဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်လၢကျဲအါဘိအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ကွဲးလံၥ်လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အမဲၥ်ဖံးခိၣ်န့ၣ်ဂ့ၤလၢတၢ်ထီဘုးတၥ်ထးနါတၢ်လိၣ်ကွဲအဂီၢ်, တၢ်လိၣ်ကွဲကပံၥ်ဒီးတၢ်ခဲၣ်တၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. ကၢ်ချံးဘၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢကကဲထီၣ်တၢ်တ့တၢ်ဂီၤအစီၢ်နီၤခိၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်. ဒါသလၣ်လီၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤဒ်သိးတၢ်အမဲၥ်ဖံးခိၣ်အလွဲၢ်လါအဲးန့ၣ်တၢ်ကသူအီၤဒ်တၢ်လိၣ်ကွဲတမှံအသိးလီၤ. ကမ့ၢ်၀ဲပီၣ်လဲၣ်အဂီၤမ့တမ့ၢ်၀့ၢ်အကျဲမုၢ်ခိၣ်သ့၀ဲလီၤ. တ့ကဲထီၣ်က့ၤကျဲအသီလၢနလဲၤဆူကတီၤဆိကၠိန့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤမ့ၢ်ကျဲအဂၤတဖၣ်လၢကသူ၀ဲတၢ်ပီးတၢ်လီအဒၢအဂီၢ်-
- ကွဲးလီၤတၢ်ကတိၤဖျၢၣ်အသီတဖၣ်
- တၢ်လိၣ်ကွဲကပံၥ်တၢ်လိၣ်ကွဲချီၣ်
- တၢ်ဒၢစိၥ်စုလၢလံၥ်မ့တမ့ၢ်တၢ်လိၣ်ကွဲတဖၣ်အဂီၢ်
- ဒ်တၢ်ပၥ်မၤအသး တၢ်လိၣ်ကွဲဂဲၤဒိ
တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအဒၢန့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်သိးကဂ့ၤ၀ဲလၢခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်တ့ကဲထီၣ်အီၤလၢတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢတၢ်သူက့ၤအီၤသ့တဖၣ်, ဖဲအလီၢ်အိၣ်တၢ်သူက့ၤအီၤလၢကျဲအဂၤတဘိဒ်ကပူၤဖျဲးလၢတၢ်ပၥ်ဃၥ်အီၤအဂီၢ်လၢကဂၥ်ဖှိၣ်၀ဲနဖိကတီၤဆိကၠိတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.
တၢ်သူၣ်ထီၣ်ပှၤတ၀ၢ
ဘံးထိရံယါမ့ၢ်ပှၤတ၀ၢတဖုလၢအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဆီလိၥ်အသး, မ့ၢ်ဟံၣ်လၢလုၢ်လၣ်ထူသနူအါကလုၥ်ဒီးကတိၤ၀ဲကျိၥ်အါကျိၥ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၤဆီလိၥ်သးတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ်၀ဲဒ်ပမ့ၢ်တၢ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအအိၣ်၀ဲဖဲတၢ်ပီးတၢ်လီတၢ်ဆီၣ်ထွဲအတၢ်ကတိၤသကိးဘၣ်ဃးဒီးပှၤတ၀ၢလီၤဆီလိၥ်အသးအါဖုန့ၣ်လီၤ.
- လၢဖိဒံဖိသၣ်အဂီၢ်, တၢ်လိၣ်ကွဲဒီးတၢ်မၤလိန့ၣ်လဲၤဃုၥ်အသးသတြဲၤသတြဲၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လိၣ်ကွဲန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်လၢဖိသၣ်တဖၣ်ထံၣ်သ့ၣ်ညါဒီးမၤလိဘၣ်ဃးအကစၢ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
- သူတၢ်လိၣ်ကွဲကပံၥ်လၢကပၥ်မၤသးလၢကဖီအီၣ်တ့ၤအီၣ်တၢ်လၢဆဲးလၤသနူအဂၤတဖၣ်, မ့တမ့ၢ်
- ဘံးလီၤဘၣ်စှၢၢ်စှံးဖဲ ဒိကနၣ်တၢ်သး၀ံၣ် လၢအမ့ၢ်ဆဲးလၤသနူအဂၤအအိၣ်, မ့တမ့ၢ်နကစၢ်တၢ်သး၀ံၣ်ဒၣ်နဲ
- ကတိၤတၢ်ဒီးနဖိဘၣ်ဃးဒီး ထံကီၢ်အဂၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိထူလံၤတဖၣ်အဂ့ၢ်
လံၥ်လၢအီစလါ(န)ကျိၥ် (Auslan)
လံၥ်ခဲလၢၥ်လၢအပၣ်ဃုၥ်ဖဲ ၂၀၂၃ကတီၤဆိကၠိအတၢ်ပီးတၢ်လီအပူၤတဖၣ်အိၣ်ဒီးအီစလါ(န)တၢ်ကျိးထံန့ၣ်လီၤ အီးလါ(န) (Auslan)ဒီး လံၥ်ကျိၤအဖုၣ်န့ၣ်ပၥ်ဃုၥ်၀ဲလၢ်ဘံၤဒံၤအိၤတဖၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီၤလီၤ.
အီစလါ(န) (Auslan)န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်သူတၢ်ပနီၣ်ကျိၥ်လၢအါတက့ၢ်တၢ်သူအီၤလၢအီးစထြ့လယါအပှၤလၢတနၣ်ဟူတၢ်ပှၤတသၢဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီၤဘံးထိရံယါဖိသၣ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်သီကတီၢ်ကျိၥ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢတၢ်မၤန့ၢ်အီၤသ့ဖဲကတိၤဆိကၠိ လွံၢ်နံၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့စဲၢ်နီၤတဖၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်၀ဲလၢတၢ်အဘျုးအဖှိၣ်အိၣ်၀ဲအါမံၤလၢဖိသၣ်အတၢ်မၤလိမၤဒိးဘၣ်ဃးကျိၥ်အဂၤဖဲအသးစၢ်အခါ, ပၣ်ဃုၥ်၀ဲ
- မၤအါထီၣ်တၢ်ဖးဆိလံၥ်ဒီးတၢ်ကွဲးဆိလံၥ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်
- သးအတၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဃးတၢ်အခိၣ်အဃၢၤ
- မၤဆူၣ်ထီၣ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၥ်လုၢ်ပၥ်ပှ့ၤဒီးတၢ်အိၣ်မုၥ်အိၣ်ပၢၤ
- ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ထူသနူအက့ၢ်ပနီၣ်
တၢ်ပၥ်ကဲပှၤအက့ၢ်ပနီၣ်
ထူသနူတၢ်ဆဲးတၢ်လၤလၢပထံကီၢ်အခီၣ်ထံးတဘ့ၣ်အပှၤတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်၀ဲလၢအီးစထြ့လယါအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်ခဲလၢၥ်အခံဒ်သိးကမၤလိဘၣ်ဃးဆဲးလၤထူသနူခဲလၢၥ်လၢကသူၣ်ထီၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ဒီးတၢ်တူၢ်လိၥ် ဒီးတၢ်ပၥ်ကဖၢလၢသးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပပၥ်ကဖၢလၢဘၣ်ပသးလၢကမၤလၤကပီၤဘၣ်ပထံကီၢ်အခီၣ်ထံးတဘ့ၣ်အပှၤကွဲးလံၥ်ဖိဒီးပှၤတ့ကဲထီၣ်တၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ပီးတၢ်လီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပူအတၢ်ဂီၤမူ(The storyblocks), အဒိ တၢ်တ့ကဲထီၣ်တၢ်ဂီၤဘၣ်ဃးလုၢ်လၢ်ထူသနူလၢအဆူၣ်ဘၣ်ဃးပှၤအဘီၤရံကၠၢနၢၤဖိအတၢ်တဲပူအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤမ့ၢ်၀ဲတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတနီၤလၢကမၤစၢၤနဖိဒ်သိးကမၤလိဘၣ်ဃးလုၢ်လၢ်ထူသနူဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤဘၣ်ဃးထံကီၢ်အခီၣ်ထံးတဘ့ၣ်အပှၤတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
- မၤလိဘၣ်ဃးပှၤအဘီၤရံကၠၢနၢၤဖိအတၢ်ပနီၣ်တဖၣ် လၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်.
- ကတိၤဘၣ်ဃးပှၤအဘီၤရံကၠၢနၢၤခိၣ်နၢ်မ့တမ့ၢ်တၢ်လိၣ်ခိၣ်လိၥ်ကွဲ ပှၤဒူပှၤဃိၤတဖၣ်အဂ့ၢ်
- မၤလိအါထီၣ်ဘၣ်ဃး ထံကီၢ်အခီၣ်ထံးတဘ့ၣ်အလုၢ်လၢ်သနူဒီးအပှၤကညီတဖၣ်အဂ့ၢ်
တၢ်အိၣ်မုၥ်အိၣ်ပၢၤဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲအါထီၣ်
ဖိသၣ်ခဲလၢၥ်မၤလိတၢ်လီၤဆီလိၥ်အသး, ဒီးမၤလိ၀ဲဒ်အကစၢ်တၢ်အိၣ်သးဒၣ်၀ဲအပူၤလီၤ. ကတီၤဆိကၠိတၢ်ပီးတၢ်လီဟ့ၣ်ထီၣ်နၤဖိသၣ်အလံၥ်ဖးဒီးတၢ်လိၣ်ကွဲတဖၣ်လၢတၢ်သူအီၤသ့လၢကျဲအါဘိအပူၤဒ်သိးကတၤတၢ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ခဲလၢၥ်အဂီၢ်လီၤ ဘၣ်ဆၣ်တဘျီတခီၣ်နလိၣ်အါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲလၢနဖိအတၢ်မၤလိအဂီၢ်လီၤ. နမ့ၢ်ဆိမိၣ်လၢနၤမ့တမ့ၢ်နဖိကလိၣ်ဘၣ်ဖုးတၢ်ဆီၣ်ထွဲအါထီၣ်န့ၣ်, ကျဲအိၣ်၀ဲအါဘိလၢနမၤတၢ်န့ၣ်သ့၀ဲ-
- ဘံးထိရံယါကတီၤဆိကၠိသရၣ်သရၣ်မုၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢကမၤစၢၤအဂီၢ်လီၤ. ကတိၤတၢ်ဒီးနဖိအကၠိသရၣ်သရၣ်မုၣ်ဘၣ်ဃးနတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်
- မၤတၢ်သ့ၣ်နံၤဖးသီလၢကထံၣ်လိၥ်နကသံၣ်သရၣ်အဂီၢ်မ့တမ့ၢ်မိၢ်ဒီးဖိ ဆူၣ်ချ့ကသံၣ်သရၣ်သရၣ်မုၣ်ဖိလၢကတၢၣ်ပီၣ်၀ဲနတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်.
- ကိးဘၣ်မိၢ်ပၢ်လီကျိၤဖဲ ၁၃ ၂၂၈၉ လၢတလၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့ၤဘၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်ခူသူၣ် သးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲ
တီၤဖိသၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်(Kinder Kits)န့ၣ်ပူၤဖျဲးဒီးပာ်ဃုာ်တၢ်ခဲလၢာ်လီၤ
တၢ်ပီးတၢ်လီခဲလၢၥ်လၢအအိၣ်ဖဲကတီၤဆိကၠိတၢ်ပီးတၢ်လီအပူၤတဖၣ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘး၀ဲဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးအပတီၢ်လၢအဘၣ်ထွဲလိၥ်သးဒီးကြၢးဘၣ်၀ဲလၢသၢနံၣ်ကတီၤဆိကၠိဖိအသးနံၣ်သၢနံၣ်တဖၣ်လၢအထီၣ်၀ဲကတီၤဆိကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပီးတၢ်လီအဆံးအစှၤတနီၤအိၣ်ဒီးအက့အခီလၢအဆံး၀ဲလၢတကြၢးဘၣ်၀ဲလၢတၢ်ကသူအီၤလၢဖိသၣ်အသးနံၣ်သၢနံၣ်အဖီလၥ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်၀ဲသ့ၣ်ပၣ်သူအတၢ်ကွဲးဘိတဖၣ်ဒီးထးနါတၢ်ထူးသံသ့ၣ်ပၣ်သူ, လၢအအိၣ်ဒီးထးနါအဆံးဖိလၢတၢ်ထီထီၣ်အီၤဖဲအခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်မၤနီၣ်အီၤရှဲရှဲဃုၥ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢအကြၢးဘၣ်တဖၣ်ဖဲအဘိၣ်အချၢဒီးတၢ်ကဘၣ်သူအီၤထဲဒၣ်လၢအတၢ်ပညိၣ်ပာ်အဂီၢ်ဧိၤလီၤ.
နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးဖိဆံးအသးသၢနံၣ်ဆူအဖီလၥ်တဂၤန့ၣ်, ၀ံသးစူၤပၥ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်အံၤဖဲအ၀ဲသ့ၣ်မၤန့ၢ်အီၤတသ့အလီၢ်တက့ၢ်.
ဒ်တၢ်လိာ်ကွဲခဲလၢၥ်လၢဖိသၣ်သးနံၣ်ခဲလၢၥ်အဂီၢ်န့ၣ်, မိၢ်ပၢ်ဒီးပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်ဖိတဖၣ်ကဘၣ်ကွၢ်သမံသမိးအီၤတချုးအသူ၀ဲဒီးတၢၤကွံၥ်အီၤဖဲအလီၢ်လံၤဟးဂီၤအခါန့ၣ်လီၤ.
Reviewed 22 September 2023