Wɛ̈t kɔ̈u ciɛ̈ɛ̈n
Akuma de Victoria acï lööŋ jöt bɛ̈ibei ago kɔc ya kuum bïkkë kïn Akut de Nazi ciɛ̈ ye bɛɛr nyuɔɔth ka cïkkë bï bɛɛr ya käär në ɣän amatnhïïm ke juɔ̈ɔ̈r yiic.
Atɔ̈ wënthɛɛr ke ye awäc bï raan kïn de Hakenkreuz ya nyuɔɔth (mɛn tɔ̈ ke ye kïn ë tiɛm ageer cï dɔ̈ɔ̈r kɔ̈u ku cï dhuknhom) – ku yennë kïn wën ŋic raan ëbën ke yennë kïn Akut de Nazi ku akut de Third Reich paan de Germany në run thɛɛr ke mid 20th century, ku tɔ̈ ke thiääk kennë awɛ̈ɛ̈c cïï Akut de Nazi keek ya looi në pïïr de raanic.
Lööŋ jöt käkë aacï awɛ̈ɛ̈c tɔ̈ ëke cï kuum wënthɛɛr juakiic ëya në kuum de juɔ̈ɔ̈r agokë kïït kɔ̈k ke Akut de Nazi ciɛ̈ ye bɛɛr nyuɔɔth, agut cï jön ë täya de Akut ë Nazi.
Nyooth de ye kïït käkë ee kɔc ke paan ë Victoria gäm tɔ̈ɔ̈k ë piɔ̈u, ku ëkënnë acïï bï bɛɛr ya cɔk loi rɔt. Kuɔ̈m ë nyooth ka kɛ̈ɛ̈r de ye kïn kënnë ee wɛ̈t thiekic tuɔɔc biyic ago cɔk ŋic lɔn cennë wɛ̈t cïï akut de Nazi gam ku män ye rɔt nyuɔɔth thïn ëtënnë bï bɛɛr ya cɔk loi rɔt paan ë Victoria.
Anɔŋ ɣän juëc kɔ̈k cennë nyooth ka kɛ̈ɛ̈r de ye kïn kënnë bï ya kueen ke ye awäc. Ëkënnë abï ya mat thïn ëbën agut cï ɣän cennëke nyooth ka kɛ̈ɛ̈r de yen ya ŋiɛ̈c looi në kueer piethic në ɣän ke piööciic, në ɣän ke lɔ̈ŋ yiic, lɔŋë thuur, ka në wɛ̈t de piööciic.
Kä cï keek puɔ̈l wënthhɛr ye kïn ë swastika nyuɔɔth tënnë kɔc thek Buddhist, Hindu, Jain, ka kuɛɛt kɔ̈k nɔŋ kä cïkkë keek yaath aabï ya ŋoot ëke lääu. Tënë kee kuɛɛt käkë, ke kïn ë swastika (mɛn lëu bï ya kuɔ̈c thɔ̈ɔ̈ŋ kennë kïn Akut ë Nazi Hakenkreuz) ee kïn thɛɛr cï dac tɔ̈ ku acï yaath ke ye kë de dɔ̈ɔ̈r ku piath.
1. Ye awäny kënnë tɔ̈ wudë?
Raan abï ya tɔ̈ ke cï awäc looi të cen:
- kïn Akut ë Nazi nyuɔɔth ke ŋic në ɣän amatnhïïm ke juɔ̈ɔ̈riic ka ɣän wën yennë juɔ̈ɔ̈r yen dac tïŋ thïn yiic, ku
- ŋic, ka tɔ̈ ke ŋic apieth wënthɛɛr, mɛn yennë kïn cï nyuɔɔth kënnë ya kïn Akut ë Nazi.
2. Bï raan ya kuum në ŋö të cen awäny kënnë looi?
Raan cï awäny kënnë looi alëu bï ya kuum në wëu kaa $23,000, ka bï ya mac në pɛ̈i kaa 12 yiic, ka keek kedhie.
3. Yee kïït yïndë ke Akut de Nazi kee cï keek kuum?
Kïn de Hakenkreuz ku täya de akut ë Nazi kek aye kätueeŋ wën ŋic raan ëbën keek ëke ye kïn akut ë Nazi nyuɔɔth. Aa ye keek looi agonë män nyuɔɔɔth tënnë kɔc ke Victorian, ku yenëke wɛ̈t cennë yen kuum taitai.
Kïït kɔ̈k peei ye keek nyuɔɔth në Akut ë Nazi ku jɔl ya alathkëër/apuruuk ken aacï keek kuum ëya, në kë tɔ̈ kek ëke thiääk arëëtic kennë kïït Akut ë Nazi.
Luɛɛl ë wɛ̈t cɔl Akut ë Nazi ee akut ë National Socialist German Workers’ Party (NSDAP) mɛn ë lui në kaam de ruɔ̈ɔ̈n ë 1920 agut cï ruɔ̈ɔ̈n ë 1945. Akut ë Nazi ee yen mat thïn ëya agut cï alathkëër/apuruuk ken cï mɛn de alathkëër/apuruuk ke SA (Sturmabteilung), alathkëër/apuruuk ke SS (Schutzstaffel), alathkëër/apuruuk ke NSKK (National Socialist Motor Corps) ku jɔl ya alathkëër/apuruuk ke NSFK (National Socialist Flyers Corps.
Në thök, ëke ɣön ë luk yenëka bï yen lɔ ŋiɛ̈c tekthok ago ŋic kee kä bï keek ya kuum në ye löŋ kënnë yic. Na ye kënnë yic, ke lööŋ jöt käkë aacï keek guiir agokë aläm, kïït, ku adit ëke yennë Akut de Nazi luui në keek kenë alathkëër/apuruuk ken dɔm, agut cï:
- kïn ë SS bolts symbol (sig runes)
- kïn ë Totenkopf (ka Nazi skull) mɛn ë yennë luui në yen në alathkëër ke SS
- kïït kɔ̈k peei ke alathkëër/apuruuk ke SA, alathkëër/apuruuk ke NSKK, ku jɔl ya alathkëër/apuruuk ke NSFK.
4. Nɔŋ kɔ̈k cï keek nyaai thïn?
Anɔŋ käjuëc cï keek nyaai në ye löŋ kënnë yic, bï cɔk ŋic lɔn bennë kïït ke akut ë Nazi ya nyuɔɔth ka bï keek ya käär në ɣän pieth lɔgɔk yiic.
Raan abï ya tɔ̈ ke cïn awäny cï looi të ben kïït ke Akut ë Nazi ya kiɛ̈ɛ̈t/käär në kueer piethic:
- në piööc pieth lɔgɔkic, të de thuur, të de piööc, ka në wɛ̈t ë piööc ë piiric, ka
- të de luɔɔi ku gut biyic de wël yith lɔgɔk në guɔ̈ɔ̈të luɔɔi ka wɛ̈t cï piɔ̈n ë juɔ̈ɔ̈r tiiŋ.
Cï mɛn de, na ye të jɔtë raan täya de Akut ë Nazi në ɣän ke daai ë catheet/cinima yiic, ka të nyoothë dupiööc cathen bennë kïn ë SS ya tïŋ thïn alëu bï ya lööm ke ye biäk ë piööc de akölkööl thɛɛr ke baai.
Kɔc ëya aabï ya tɔ̈ ëke cïn awäc cïk looi të nyooth kek:
- kïn akut ë Nazi në kueer nyuth kek kɔc ciɛɛŋ thɛɛr ka në kueer athɛɛkic. Ëkënnë abï akutnhïïm kɔ̈k ya cɔk ŋoot ëke lɔtueŋ kennë kɛ̈ɛ̈r ë kïn cï yaath de swastika.
- tɔ̈ ke ye kïn Akut ë Nazi ka kïn jɛ̈i/reec lööŋ ke Nazism ka kä wën nɔŋ lööŋ thiääk kennë keek.
Cï mɛn de, raan cï aläm akut ë Nazi Germany nyuɔɔth ke cï giɛtic alɔŋthïn, ka raan cï kïn mathiäŋ tɔ̈ ke ye nhom diäk ye theek në kɔc ke kuɛɛt ke LGBTIQ+.
Thuur ë kïn akut de Nazi në raan guɔ̈p ka kä kɔ̈k wën thiääk kennë yen aakënnë tɛ̈nden lueel në ye kä cï kuum käkë yiic.
Anɔŋ kä kɔ̈k cï keek puɔ̈l ëya alɔŋë kuëny ë cök de lööŋ ka të de mänyë lööŋ.
5. Cï nyooth de kïn ë swastika në ɣän amatnhïïm ke juɔ̈ɔ̈riic kuum ëya?
Löŋ kënnë acïï nyooth de kïn ë swastika bï ya kuum (mɛn lëu bï ya kuɔ̈c thɔ̈ɔ̈ŋ kennë kïn akut ë Nazi Hakenkreuz) mɛn ye kïn thɛɛr cï dac tɔ̈ ke yennë luui në käke ciɛɛŋ ë kuɛɛt ku ɣän ke athɛɛk yiic.
Cï mɛn de:
- Të cennë raan nɔŋ athɛɛk ë Hindu kïn ë swastika nyuɔɔth në awër ë dukän/thuŋ de nyin ke ye kïn ë miɛtë guɔ̈p.
- Të cennë raan nɔŋ athɛɛk ë Jain kïn ë swastika thuɔ̈ɔ̈r në riändeen jöt kɔ̈u ke kën kɔn gɔl në gɛ̈ɛ̈r/kuɛ̈th ke ye kïn ë miɛtë guɔ̈p.
- Të cennë raan nɔŋ athɛɛk ë Buddhist jɔŋ ë Buddha cuëëc ku thuur piɔ̈u kïn ë swastika, ke ye kïn ë miɛtë guɔ̈p, luaŋ ë Buddhist.
Tïŋ [Athöör ë DFFH nɔŋic yith] ago wël juëc kɔ̈k lɔ yök thïn, ku ye pëk cï tɛ̈n cennë akuma ye gam ago wuɔ̈t ya wɛ̈ɛ̈t/piɔ̈ɔ̈c ku bï keek ya lɛ̈k në tɛ̈n ë gɔlë kïn ë swastika rɔt thïn tënnë kuɛɛt ku jɔl ya ɣän ke athɛɛkiic; bï yicthiɛɛk de ya deet tënnë kuɛɛt ke Buddhist, Hindu ku jɔl ya jain; ku bï ŋiɛ̈c guiir ëtɛ̈n yen wuɔ̈ɔ̈c thïn kennë kïn ë Nazi Hakenkreuz.
6. Cï kïït ke Akut de Nazi ye keek nyuɔɔth në aliiric/ɣɔlaany kuum?
Löŋ kënnë ee pëk në kïït juëc wën ke akut ë Nazi ye keek tïŋ në ɣän amatnhïïm ke juɔ̈ɔ̈r yiic ke cie aliiric/ɣɔlaany.
Na ca kïn de Akut ë Nazi tïŋ ke cï nyuɔth aliiric/ɣɔlaany, ke yïn lëu ba bolith ë Victoria yuɔ̈p në namba de Police Assistance Line (131 444) të yen kä cïn kuɔɔny thiɔ̈kic kɔɔrkë.
Yïn lëu ba balak ya liep tënnë määpäth mac Akut de eSafety ago keek thiëëc bïkkë wël ke lɛ̈ɛ̈t ka yaaŋ në aliiric/ɣɔlaany ya nyaai.
7. Ku na kuɔ̈c lɔn yen awäc bï raan kïn ë Nazi ya nyuɔɔth?
Na kuc lɔn cennë kɛ̈ɛ̈r ë kïït ke akut ë Nazi kuum piɔmduɔ̈ɔ̈n tɔ̈ yïn thïnic, ke yïn lëu ba guik në aguiɛɛr bennë yïn ya lɔ jääm nhom lɔŋë lööŋ.
AKut ë Victoria Legal Aid ee kɔc jääm nhïïm abac në wël ke lööŋ. Guik keek cök në wɛbthaitdenic në www.legalaid.vic.gov.au/contact-us.
Yïn lëu ba wël ya yök abac lɔŋë lööŋ në telepun ë kuɔɔny de Akut ë Victoria Legal Aid’s Legal Help phone line në 1300 792 387. Telepuun ee tɔ̈ në kaam ë yom tëneen agut cï yom jimma në kaam ë thaa 8 miäkduur agut cï thaa 6 thëëi.
Akut ë Law Institute of Victoria (LIV) nɔŋ luɔɔi ë toocë kɔc në ɣän pieth kɔ̈k ke lööŋ yiic alëu bï kuɔny ya gam kubë raan ë ganuun ya guiɛ̈k yïn ago yïn bɛ̈n jääm nhom.
Ë luɔɔi kënnë alëu bï ya yök në www.liv.asn.au/referral ka në (03) 9607 9550. Luɔɔi kënnë aye looi abac të cïnic ariɔp.
8. Ye riɛl yïndë yen tɔ̈ kennë bolinh ë Victoria ago lööŋ käkë ya kuanycök?
Bolith alëu bï raan cï kïn akut ë Nazi ya nyuɔɔth ë juɔ̈ɔ̈ric dhil ya mac ku bïk ya kuum.
Bolith ëya alëu:
- bï raan ya yɔ̈ɔ̈k ago kïn de AKut ë Nazi ya nyaai në ɣän amatnhïïm ke juɔ̈ɔ̈ric të cï kek yïn yök ke yï nɔŋ guɔ̈p awäc.
- bï raan nɔŋ baai ka raan juɔ̈ɔ̈r thïn ya yɔ̈ɔ̈k ago kïn Akut ë Nazi ya nyaai të bennë yen dɔc ya tïŋ thïn në juɔ̈ɔ̈r
- bï raan cï lööŋ jäi/rɛɛc ë kuɛ̈nyëcök ya kuum të kën yen kïn Akut ë Nazi nyaai në ɣän amatnhïïm ke juɔ̈ɔ̈riic. Wëu bennëke yen ya kuum ee $1,900 ka karama de 10 penalty units.
Bolith alëu bïkkë ya thiɔ̈ɔ̈ŋ ëya tënnë ɣön ë luk de Magistrates’ Court ago keek lɔ gäär athöör bï kek raan lɔ guikcök, bïk käken cen ke kïn Akut ë Nazi nyuɔɔth lɔ dɔm.
9. Lëu ba balak ya looi wudë të cennë awäc looi?
Na kɔɔr ba balak looi në nyooth de kïn Akut ë Nazi tënnë bolith, ke yïn limku ba bolith thiɔ̈k kennë yïn dhil yuɔ̈p, ka yuɔ̈pë akut de Crime Stoppers në 1800 333 000.
Na ye guɛl wën thiääk kennë kë rɛɛc cï tuɔ̈l, ke yï yuɔ̈pë namba de guɛu kaa diäk yiic (000).
Updated