په ګډه، موږ خوندي ښوونځي جوړوو چیرې چې هرڅوک ځای ولري، زده کړه کوي، او وده کوي.
کله چې ښوونځي، کورنۍ او زده کونکي یوځای کار وکړي، موږ غوره پایلې ترلاسه کوو. دا ملګرتیاوې د ښوونځي د چاپیریال د رامینځته کولو لپاره اړینې دي چې ټول زده کونکي ځای ولري، او د زده کړې او پرمختګ سره مرسته کوي. د مور او پلار او پالونکي په توګه، تاسو د خپل ماشوم سره د ګډ چلند تمو په پوهیدو او پوره کولو کې مرسته کولو کې مهم رول لوبوی.
زده کونکي څرنګه تمه شوي چلندونه ښیې
په ښوونځي کې، له ټولو زده کونکو څخه تمه کیږي چې درناوی ولري، خوندي او بوخت وي. دا چلندونه مرسته کوي چې ښوونځي داسې ځای شي چیرې چې هرڅوک بریالي کیدی شي.
زده کونکي د درناوي، خونديتوب او بوختیا له لارې د چلند دا تمې پوره کوي.
درناوی ولري
- د کارکوونکو د لارښوونو او د ښوونځي د قوانینو تعقیبول.
- د ښوونځي د ملکیت او نورو شیانو ساتنه.
- د احترام وړ ژبه کارول.
خوندي
- ځان او نور له زیان څخه خوندي ساتل.
- که چیرې د یو چا سره غیر عادلانه چلند کیږي، نو د هغه لپاره غږ اوچتول او یا له یو بالغ کس څخه مرسته غوښتل.
- یوازې ښوونځي ته خوندي او اړین توکي راوړل.
بوخت
- هره ورځ ښوونځي ته تلل، په وخت حاضرېدل، او زده کړې ته چمتو کېدل.
- برخه اخیستل، خپله غوره هڅه کول، او کله چې اړتیا وي مرسته غوښتل.
- د ښوونځي په پالیسیو پوهیدل او تعقیبول، د ګرځنده تلیفون د پالیسي په ګډون.
والدین او پالونکي څرنګه مرسته کولی شي
د مثبت چلند د نمونې جوړولو او هڅولو له لارې، تاسو له خپل ماشوم سره د هغو مهارتونو او عادتونو په جوړولو کې مرسته کوی چې دوی یې په ښوونځي کې د بریالیتوب لپاره ورته اړتیا لري. کله چې کورنۍ او ښوونځي یوځای کار وکړي، زده کونکي کولی شي خپل غوره لاسته راوړنې ولري.
والدین او پالونکي کولی شي د خپل ماشوم د چلند مرسته وکړي ترڅو:
درناوی ولري
- د ښوونځي په قوانینو پوهیدل او په کور کې یې مرسته کول.
- د ښوونځي کارکوونکو، کورنیو او نورو سره په شخصي او آنلاین ډول د خبرو کولو په طریقه کې د درناوي چلند ښودل.
- د ښوونځي د پروسو څخه کار اخیستل ترڅو اندیښنې په وخت راپورته او حل شي.
خوندي
- که ستاسو ماشوم په ښوونځي کې ستونزې لري، د کارکوونکو سره یوځای کار کول ترڅو ستونزه درک او حل کړي.
- ډاډ ترلاسه کول چې ستاسو ماشوم پوهیږي چې په ښوونځي کې د یو باوري بالغ څخه د مرستې غوښتنه کول سم کار دی.
- ډاډ ترلاسه کړئ چې له خپل ماشوم سره د خبرو کولو او د هغوی اندیښنو ته د وخت په تیریدو سره رسیدګي کولو کې ماشوم آنلاین خوندي پاتې کیږي .
بوخت
- ستاسو ماشوم سره هره ورځ ښوونځي ته د تګ په برخه کې مرسته کول - هره ورځ مهمه ده.
- د ښوونځي د کارمندانو سره اړیکه نیول او د خپل ماشوم د زده کړې او هوساینې د ملاتړ لپاره یوځای کار کول.
- له خپل ماشوم سره د هغوی د ورځې او د هغوی د احساس په اړه خبرې وکړئ، او د هغوی د هڅو او پرمختګ په لیدلو سره د هغوی زده کړه وهڅوئ.
موږ پوهیږو چې ځینې زده کونکي او د هغوی کورنۍ د ښوونځي د حاضرۍ یا د ښوونځي د غیر حاضرۍ په هکله ستونزې لري. دلته ځینې سرچینې شته چې مرسته کولی شي:
ښوونځي څنګه د زده کونکو سره د چلند تمې په پوره کولو کې مرسته کوي
ښوونځي د مثبت چلند په تدریس او پیاوړتیا سره مثبت، خوندي او عادلانه زده کړې چاپیریالونه تضمینوي چې په زده کړې او هوساینې تمرکز کوي.
ښوونځي د درناوي، خونديتوب او بوختیا له لارې د کورنیو او زده کونکو ملاتړ کوي.
درناوی ولري
- زده کونکو ته د ښوونځي قوانین او مثبت چلند تمې تدریس او ښودل.
- په څرګنده توګه تدریس، عملي ښودل او د تمه شوي درناوي وړ چلند منل.
- د ټولو زده کونکو، والدینو او پالونکو سره په ګډه او مثبت ډول ښکیلتیا.
خوندي
- د ځورونې مخنیوي او ځواب ویلو او زده کونکو خوندي ساتلو لپاره واضح پالیسۍ او طرزالعملونه درلودل.
- زده کونکو ته په فعاله توګه اضافي ملاتړ وړاندې کول، او زده کونکو سره د خبرو کولو او مرستې غوښتلو ملاتړ کول.
- د فزیکي، ټولنیز او کلتوري پلوه خوندي ښوونځي چاپیریال ساتلو لپاره په فعاله توګه د ستونزو پیژندل او حل کول.
بوخت
- د شواهدو پر بنسټ، جامع زده کړې وړاندې کول چې د ټولو زده کونکو اړتیاوې پوره کوي.
- زده کونکو ته دا واک ورکول چې په هغو پریکړو کې برخه واخلي چې د دوی زده کړې او د ښوونځي ژوند اغیزمنوي.
- د قوي او باوري اړیکو جوړول ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې ټول زده کونکي لیدل شوي، اوریدل شوي او ارزښتمن احساس کوي.
د پوهنې وزارت ښوونځیو ته سرچینې او ملاتړ چمتو کوي ترڅو د زده کونکو مثبت چلند رامینځته کړي او د ښوونځیو، زده کونکو او کورنیو ترمنځ مثبتې اړیکې رامینځته کړي.
والدین او پالونکي د مرستې لپاره چیرته تللی شي
که تاسو د خپل ماشوم د هوساینې، چلند یا خوندیتوب په اړه اندیښمن یاست، تاسو کولی شئ:
- د خپل ماشوم له ښوونکي یا پیژندل شوي کس سره د لومړي ګام په توګه خبرې وکړی او د اندیښنو د شریکولو لپاره د ښوونځي پروسه تعقیب کړی.
- له ښوونځي څخه د ملاتړ یا راجع کولو غوښتنه وکړئ - دوی کولی شي تاسو د هوساینې کارمندانو یا متخصص خدماتو سره وصل کړي.
- که تاسو نورو مرستو ته اړتیا لرئ، د پوهنې وزارت سیمه ایز دفتر سره اړیکه ونیسئ.
لاندې سرچینې هم شتون لري:
- د ماشومانو د روزنې شبکه (Raising Children Network) - د ښوونځي عمر لرونکو، د ځوانانو څخه مخکې او تنکي ځوانانو والدینو ته مشوره ورکوي.
- د اینټرنیټي خوندیتوب کمیشنر(eSafety Commissioner) - د والدینو او پالونکو لپاره مشوره چې ماشومان آنلاین خوندي وساتي.
- د نژاد پرستۍ راپور ورکولو لپاره د تلیفون شمیره (Report Racism hotline) - دا ومومئ چې څنګه په ښوونځیو کې د نژاد پرستۍ یا مذهبي تبعیض راپور ورکړئ.
- د ځورونې مخه نیونکي (Bully Stoppers) - د ځورونې په اړه د والدینو او پالونکو لپاره مشوره.
Updated